Ontwerp elektriciteitsstation Rhijnspoor
Liander heeft Heren 5 Architecten gevraagd om een ontwerp te maken voor het elektriciteitsstation.
Het ontwerp moet voldoen aan:
- de eisen en wensen van Liander voor techniek, veiligheid en beheer.
- het Programma van Eisen dat is opgesteld door de gemeente Amsterdam.
- het beleid en de regels voor elektromagnetische velden (EMV) en geluid.
- de kwaliteitsstandaard van de gemeente Amsterdam. Dit wordt getoetst door de Commissie Omgevingskwaliteit (COK/welstand).
Welke invloed hebben omwonenden op het ontwerp?
- Tijdens de informatiebijeenkomst op 2 oktober 2024 konden bezoekers met de architect in gesprek over het ontwerp.
- In het buurtonderzoek dat is uitgevoerd door Bureau Bewonerszaken konden buurtbewoners suggesties doen voor het ontwerp. Liander heeft deze meegegeven aan de architect.
- Wanneer de architect schetsen heeft gemaakt, laten we deze aan de buurt zien. Daarbij vertellen we welke wensen wel en niet in het ontwerp zijn meegenomen. Omwonenden krijgen de gelegenheid om te reageren op te schetsen van de architect.
- Als het ontwerp gereed is, laten we dit aan de buurt zien. Omwonenden hebben dan geen invloed meer op het ontwerp.
- Op basis van het definitieve ontwerp vraagt Liander een omgevingsvergunning bouw aan. Als deze vergunning ter inzage ligt, kunnen omwonenden bij gemeente Amsterdam bezwaar maken tegen het verlenen van de vergunning.
Meer weten?
Het programma van eisen bestaat uit eisen en wensen van Liander en uit een bouwenvelop van gemeente Amsterdam. In de bouwenvelop staan de spelregels voor de beeldkwaliteit en ander beleid dat van toepassing is op deze locatie De bouwenvelop is afgestemd met de COK (Commissie Omgevingskwaliteit, welstand). Daarnaast hebben we de wensen van buurtbewoners, die we in 2024 hebben opgehaald tijdens de informatiebijeenkomst en in het buurtonderzoek, meegegeven aan de architect.
In de bouwenvelop staan onder meer de volgende punten:
- Voor het niveau van welstand is 'Bijzonder welstandsniveau' van toepassing.
- Bakstenen gevels met zorgvuldige detaillering zijn kenmerkend voor de blokbebouwing in de 19e-eeuwse ring.
- Industriële vormgeving met gebruik van hoofdzakelijk baksteen met verbijzonderingen in de vorm van reliëfs, metselverbanden of afwijkende materialen.
- De gevel van het bestaande elektriciteitsstation aan de Eerste Boerhaavestraat is een referentie voor de nieuwbouw.
- Voor de dichte gevels en de gevels gericht op de openbare ruimte is het van belang om ritme en vlakverdeling aan te brengen.
- De toegangen en hekwerken dienen zorgvuldig en hoogwaardig ontworpen te worden als één architectonisch geheel met de architectuur van het gebouw.
- De hekwerken zijn onderdeel van de rooilijn van het bouwblok.
De architect houdt zich bezig met:
- Een ontwerp voor de buitenkant van het nieuwe elektriciteitsstation.
- Een ontwerp voor de inrichting van het terrein.
- Een afscheiding/hek langs de Deymanstraat en langs de tuinen van de woningen aan de Leeuwenhoekstraat.
Daarnaast onderzoeken we:
- Hoe we het hekwerk van het gebouw aan de Eerste Boerhavestraat kunnen laten aansluiten op het ontwerp van het nieuwe elektriciteitsstation.
- Of we in de openbare ruimte iets terug kunnen doen voor de buurt. In het buurtonderzoek zijn hiervoor verschillende suggesties gedaan: extra (fiets)parkeerplaatsen, speelgelegenheid, extra groen. Hierover worden gesprekken gevoerd met de gemeente.
Ja, tijdens de informatiebijeenkomst en in het buurtonderzoek door Bureau Bewonerszaken in 2024 kon de buurt ideeën en suggesties inbrengen. Deze worden meegenomen in het ontwerpproces. Halverwege het ontwerpproces tonen we het voorlopige schetsontwerp aan de buurt. U kunt dan uw feedback hierop geven en we leggen uit welke suggesties wel en niet in het ontwerp zijn meegenomen en waarom.
Verschillende partijen hebben invloed op het ontwerp:
De architect maakt in opdracht van Liander een ontwerp dat voldoet aan wet-regelgeving, de eisen Liander en de wensen en eisen van de gemeente.
Waar mogelijk worden de wensen vanuit de omwonenden meegenomen in het ontwerp.
De onafhankelijke Commissie Omgevingskwaliteit (COK/welstand) toetst de ruimtelijke kwaliteit van het plan en adviseert daarover aan Liander.
Liander kiest het eindontwerp waarmee zij de vergunning aanvraagt.
De gemeente toetst in de vergunningaanvraag of voldaan wordt aan wet- en regelgeving, gemeentelijk beleid en of de participatie voldoet aan de participatieparagraaf uit het Protocol: proces om te komen tot locatie en inpassing van onderstations.
Het transformatorgebouw wordt hoger, omdat de transformatoren groter zijn en vanwege de maatregelen die worden genomen om het geluid te dempen.
Het schakelgebouw wordt hoger, omdat het elektriciteitsstation meer stroom gaat leveren. Hiervoor zijn extra elektrische installaties nodig. Deze kunnen niet naast elkaar vanwege de beperkte ruimte, daarom plaatsen we ze boven elkaar.
Inmiddels weten we dat het elektriciteitsstation lager wordt dan dat we eerder hebben gecommuniceerd. Door optimalisaties in het ontwerp weten we nu dat de hoogte niet 16 meter wordt, maar ca. 13 meter (transformatorgebouw) en ca. 11 meter (schakelgebouw).
De afmetingen van het elektriciteitsstation worden bepaald door de ruimte die nodig is voor de technische installaties en de isolatie van de ruimte om het geluid te dempen. Door optimalisaties in het ontwerp weten we nu dat de hoogte niet 16 meter wordt, maar ca. 13 meter (transformatorgebouw) en ca. 11 meter (schakelgebouw).
- Transformatorgebouw van maximaal 33 meter lang, 12 meter breed en circa 13 meter hoog
- Schakelgebouw van maximaal 33 meter lang, 11 meter breed en circa 11 meter hoog
Doordat het nieuwe elektriciteitsstation verder van de woningen aan de Leeuwenhoekstraat wordt geplaatst, komt dat de lichtinval te goede. Door optimalisaties in het ontwerp weten we nu dat de hoogte niet 16 meter wordt, maar ca. 13 meter (transformatorgebouw) en ca. 11 meter (schakelgebouw). Daardoor vermindert de schaduwwerking verder. Op onderstaande afbeelding ziet u de zichtlijnen. Op een later moment maakt de architect nog een bezonningsstudie.
Nee, de gebouwen kunnen niet omgewisseld worden. Dit heeft te maken met de fases waarin het bestaande elektriciteitsstation wordt afgebroken en het nieuwe wordt opgebouwd. Daarnaast is er voldoende ruimte nodig op het terrein om de transformatoren te verwisselen.
Inmiddels weten we dat het elektriciteitsstation lager wordt dan dat we eerder hebben gecommuniceerd. Door optimalisaties in het ontwerp weten we nu dat de hoogte niet 16 meter wordt, maar ca. 13 meter (transformatorgebouw) en ca. 11 meter (schakelgebouw).
Een hek om het terrein is nodig voor de veiligheid van bewoners, om de installaties te beschermen tegen vandalisme en om ervoor te zorgen dat het gebouw toegankelijk is wanneer er storingen zijn. Het hek rondom het elektriciteitsstation wordt ook ontworpen door de architect.
Liander is wettelijk verplicht om het elektriciteitsnet betaalbaar te houden. Daarom vinden uitbreidingen van het elektriciteitsnet doelmatig plaats. Dat betekent niet dat het ontwerp zo goedkoop mogelijk wordt. We doen ons best om binnen alle kaders een mooi ontwerp te maken waarin zoveel mogelijk wensen van de buurt zijn meegenomen.
Behalve maatregelen (dempers) aan de binnenkant van het gebouw, passen we geen geluiddempend materiaal toe in het ontwerp om omgevingsgeluid, zoals verkeer, te verminderen.
Ja, er wordt gekeken naar zowel het huidige als het toekomstige bebouwd oppervlak en de afvoer van hemelwater en waterberging op het terrein. We onderzoeken welke maatregelen genomen kunnen worden om wateroverlast te voorkomen.
Rondom een elektriciteitsstation moeten sommige delen van het terrein verhard worden voor onderhoud met zwaar materieel, zoals het vervangen van een transformator, en vanwege de aanwezigheid van ondergrondse kabels. We onderzoeken nog of we op andere plekken van het terrein, bijvoorbeeld aan de randen, halfopen verharding met gras of sedum kunnen realiseren.
Ja, er komt groen (sedum) op het dak van het nieuwe elektriciteitsstation.
De gemeente stelt eisen aan het ontwerp die passen binnen het stedenbouwkundig plan. Groene gevels komen hier niet in voor. Daarom wordt beplanting aan de gevels niet meegenomen in de ontwerpopgave aan de architect.
Nee, vanwege de kabels onder de grond worden op het terrein van Liander geen bomen geplant.
Nee. De architect onderzoekt of er een groene buffer kan komen tussen de tuinen en het elektriciteitsstation. Of hier ook boomachtigen kunnen komen, hangt af van de ondergrondse kabels en leidingen.
Liander is door de gemeente verzocht de mogelijkheden voor groene daken te onderzoeken. Omdat we geen combinatie van groen en zonnepanelen aanbrengen, plaatsen we geen zonnepanelen.
Liander is door de gemeente verzocht de mogelijkheden voor groene daken te onderzoeken. Omdat we geen combinatie van groen en zonnepanelen aanbrengen, plaatsen we geen zonnepanelen. Het beleid om zonnepanelen op gemeentelijk vastgoed te plaatsen is niet van toepassing, want het elektriciteitsstation is niet van de gemeente.
Nee. Transformatoren zijn in de regel uitermate efficiënte apparaten. Hierdoor is de hoeveelheid warmte die vrijkomt beperkt en bovendien van lage temperatuur. Er kan daarom geen constante temperatuur terug geleverd worden aan een lokaal warmtenet. Daarnaast mag Liander geen warmte verkopen. Dit valt buiten het wettelijke domein van een netbeheerder.
We onderzoeken of de constructie van het gebouw aan de Eerste Boerhaavestraat het toelaat om groen (sedum) aan te brengen op het dak.
Liander onderzoekt of hier mogelijkheden voor zijn in het ontwerp.
We streven naar een ontwerp dat aansluit bij de omgeving. Een open en vriendelijk karakter van het hekwerk is onderdeel van de architectonische uitwerking.
We onderzoeken of hier mogelijkheden voor zijn op het terrein.
Nee, het terrein wordt niet permanent verlicht. Alleen als er een technicus op het elektriciteitsstation komt, gaat de oriëntatieverlichting aan, eventueel gecombineerd met extra licht om de werkzaamheden uit te kunnen voeren.
Ja, we realiseren groene (sedum) daken die bijdragen aan de verminderen van fijnstof. Of we ook andere materialen kunnen toepassen die fijnstof reduceren, moet nog blijken in het ontwerpproces.
Tijdens de werkzaamheden wordt mogelijk een deel van de openbare ruimte aan de Deymanstraat in beslag genomen als bouwplaats. Als dat zo is, informeren wij u hierover. Na de werkzaamheden wordt de openbare ruimte hersteld.
We verwachten dat onze bouwwerkzaamheden geen impact zullen hebben op deze bomen. We laten dit door een onafhankelijk adviesbureau onderzoeken. Indien nodig bepalen we welke maatregelen nodig zijn om deze bomen te beschermen.
Nee. We onderzoeken wel of op het terrein van Liander, naast een nieuw hekwerk, een groene afscheiding kan komen tussen de tuinen en het elektriciteitsstation.
Nee, het is geen optie om over het terrein van Liander een ‘achterom’ te realiseren. Er komt een nieuw hekwerk langs de tuinen om het terrein af te sluiten. Het terrein grenzend aan de tuinen wordt gebruikt voor parkeerplaatsen.