Informatie ter voorbereiding op de bijeenkomst op 16 april 2025
Wat hebben we de afgelopen maanden gedaan?
De vorige bijeenkomst was op 2 oktober 2024. Wat is er sindsdien gebeurd?
We hebben een buurtonderzoek laten uitvoeren door Bureau Bewonerszaken.
De vragen die in het buurtonderzoek zijn gesteld, hebben wij beantwoord. Daar gaat deze pagina over.
De suggesties uit het buurtonderzoek voor het ontwerp van het elektriciteitsstation hebben wij meegegeven aan de architect.
De architect heeft een schetsontwerp gemaakt. Dit hebben we met de COK, Commissie Omgevingskwaliteit/welstand, besproken. Zij zijn positief over de ontwerprichting.
Om het schetsontwerp van het elektriciteitsstation aan u voor te leggen, organiseren wij op 16 april een informatiebijeenkomst.
Waar gaat de bijeenkomst van 16 april 2025 over?
De architect geeft een presentatie over het schetsontwerp. U kunt hierop reageren.
We vertellen welke suggesties uit het buurtonderzoek wel en niet in het ontwerp zijn meegenomen en waarom.
U kunt vragen stellen over het ontwerp en andere onderwerpen.
Welke antwoorden op vragen uit het buurtonderzoek zijn beschikbaar?
In het buurtonderzoek zijn veel vragen gesteld over de plannen voor de vernieuwing van het elektriciteitsstation. Op deze pagina geven we per onderwerp antwoord op een groot deel van deze vragen. Staat het antwoord op uw vraag er niet tussen? Leest u dan verder op de projectpagina bij veelgestelde vragen. U kunt ons ook een vraag per mail stellen via rhijnspoor@liander.nl
Rollen en verantwoordelijkheden tussen Liander en gemeente Amsterdam
Liander is verantwoordelijk voor een veilig, betrouwbaar en betaalbaar elektriciteitsnet. Gemeente Amsterdam en Liander onderzoeken iedere twee jaar hoe de elektriciteitsvraag in de stad zich ontwikkelt. Liander geeft op basis van deze gegevens aan waar mogelijk knelpunten kunnen ontstaan en waar het elektriciteitsnet uitgebreid moet worden.
De gemeente gaat over het ruimtegebruik in de stad en toetst deze aan de beleidskaders van Amsterdam (ruimtelijke kwaliteit, groen, waterberging, etc.). Als het elektriciteitsnet moet worden vernieuwd en/of uitgebreid, vraagt Liander als initiatiefnemer medewerking aan de gemeente om hier ruimte voor te maken.
Liander en de gemeente werken nauw samen, omdat de opgave in Amsterdam groot, dringend en ingewikkeld is. In onderstaande tabel ziet u een overzicht van de verantwoordelijkheden.
|
Verantwoordelijkheden Liander als initiatiefnemer | |
|---|---|
|
Verantwoordelijkheden gemeente Amsterdam | |
|
|
Beleid, procedures, inspraak en bezwaar
Liander voert de taken uit die in de Elektriciteitswet staan beschreven. Daarbij houdt Liander zich aan wet- en regelgeving en gemeentelijk beleid. Hieronder staan de spelregels die het meest relevant zijn voor mensen die wonen en werken in de buurt van het elektriciteitsstation.
| Onderwerp | |
|---|---|
| Meer informatie | |
|
Elektriciteitswet Op een veilige en doelmatige manier het transport van elektriciteit waarborgen. | |
|
Omgevingsplan De vernieuwing past binnen het omgevingssplan. Op de locatie is het bestemmingsplan ‘Weesperzijde strook’ van toepassing. Onherroepelijke bestemmingsplannen zijn onderdeel van het omgevingsplan. De bebouwing wordt niet uitgebreid maar vernieuwd, met verhoogd vermogen. Dit kan binnen het huidige omgevingsplan. | |
|
Onderzoeken Met betrekking tot bodem, natuur, water en omgeving laat Liander diverse onderzoeken uitvoeren. |
Voorbeelden van onderzoeken:
|
|
Vergunningen Voor de bouw en sloop van het elektriciteitsstation en met betrekking tot bodem, natuur, water en omgeving vraagt Liander diverse vergunningen aan. |
Diverse vergunningen
Voor het aanvragen van vergunningen gelden wettelijke procedures Hier houden wij ons aan. Op de projectpagina van het elektriciteitsstation delen we met u welke vergunningen aangevraagd moeten worden. Een kennisgeving van een vergunningverlening wordt gepubliceerd op officielebekendmakingen.nl. Nadat de vergunning is verleend ligt deze 6 weken ter inzage. U kunt in deze periode bezwaar maken. Liander informeert u wanneer de omgevingsvergunning wordt ingediend en wanneer deze ter inzage ligt. |
|
Voorzorgbeleid magneetvelden Amsterdam voorzorgbeleid Elektromagnetische velden |
Andere belangrijke documenten: |
|
Welstandsnota | |
|
Protocol voor elektriciteitsstations Protocol, proces om te komen tot onderstations, inclusief participatieparagraaf
|
Wanneer heeft u invloed?
|
Fase van het project | |
|---|---|
|
Mate van invloed | |
|
2024: Locatiekeuze door de gemeente |
U kon geen invloed uitoefenen op de locatiekeuze. U kunt ook geen bezwaar maken op het locatiebesluit. Het locatiebesluit is een bestuurlijke kennisgeving en betekent dat de gemeente haar medewerking verleent aan de procedures die nodig zijn om de vernieuwing en uitbreiding van elektriciteitsstation Rhijnspoor op de aangewezen plek mogelijk te maken. Lees meer over de locatie. |
|
2024-2025: Ontwerpfase |
|
|
2026-2027: Vergunningen aanvragen |
Voor de bouw of uitbreiding van het elektriciteitsstation worden soms meerdere vergunningen aangevraagd. Hier gelden wettelijke procedures voor. Op de projectpagina van het elektriciteitsstation vertellen we welke vergunningen aangevraagd moeten worden. U kunt bezwaar maken op de vergunningen die Liander aanvraagt. Nadat een vergunning is verleend ligt deze 6 weken ter inzage. U kunt in deze periode bezwaar maken. Liander informeert u wanneer de omgevingsvergunning wordt ingediend en wanneer deze ter inzage ligt. |
|
2027-2029: Werkzaamheden |
Tijdens een nog te plannen informatiebijeenkomst kunt u suggesties doen voor maatregelen om de overlast voor de buurt te beperken. |
We staan altijd open voor vragen en suggesties van buurtbewoners. U kunt met ons in contact komen via:
E-mail: rhijnspoor@liander.nl
De BouwApp
Locatiekeuze
De vernieuwing van het elektriciteitsstation was reden voor de gemeente om de locatie van het elektriciteitsstation te beoordelen. De gemeente heeft laten onderzoeken of er andere locaties zijn voor het elektriciteitsstation. Daarna heeft het College van Burgemeester en Wethouders (B&W) een afweging gemaakt op basis van de wensen voor ruimtegebruik, kosten, overlast en veiligheid. B&W is tot de conclusie gekomen dat de huidige locatie ook de beste plek is voor het nieuwe elektriciteitsstation. Dit is vastgelegd in het locatiebesluit.
Het nieuwe elektriciteitsstation voldoet aan het gemeentelijke voorzorgbeleid ten aanzien van magneetvelden en alle wet- en regelgeving, waaronder die voor geluid. De GGD geeft in haar advies aan dat er geen risico is voor de gezondheid, daarom ziet de gemeente Amsterdam geen aanleiding om de locatie te heroverwegen. Lees hier meer over via de link hieronder.
De keuze voor de huidige locatie voor een nieuw elektriciteitsstation met meer vermogen roept bij buurtbewoners vragen op over:
- De hoogte van het gebouw en de schaduwwerking daarvan
- Magneetvelden
- Geluid
- Verkoopbaarheid van naastgelegen woningen
Hoogte en schaduwwerking
Doordat het nieuwe elektriciteitsstation verder van de woningen aan de Leeuwenhoekstraat wordt geplaatst, komt dat de lichtinval ten goede. Door aanpassingen in het ontwerp weten we nu dat de hoogte niet 16 meter wordt, maar ca. 13 meter (transformatorgebouw links) en ca. 11 meter (schakelgebouw rechts). Dat betekent dat er minder schaduw is door het gebouw. Op onderstaande afbeelding ziet u de hemelkoepels van het bestaande station en de nieuwe situatie. Deze afbeeldingen laten zien hoe het zicht is vanaf de Deymanstraat. Op een later moment maakt de architect nog een bezonningsstudie. Dat is een studie die laat zien hoe laat en waar de zon op een bepaalde plaats licht verspreid.
Magneetvelden
Over magneetvelden zijn veel vragen gesteld in het buurtonderzoek. Hier hebben we een uitgebreide pagina voor ingericht. Hieronder leest u een samenvatting.
Liander neemt maatregelen om het magneetveld te beperken
Om magneetvelden te beperken, neemt Liander de volgende maatregelen:
- We plaatsen het elektriciteitsstation op een zo groot mogelijke afstand van de woningen.
- Waar mogelijk optimaliseren we de ligging van de ondergrondse kabels: boven elkaar, in plaats van naast elkaar.
Deze zogenaamde bronmaatregelen staan beschreven in bijlage 2 - Overzicht proportionele bronmaatregelen | RIVM.
Geen woningen binnen de 0,4 microtesla-contour
Op dit moment vallen er geen woningen binnen de 0,4 microtesla-contour en in de toekomstige situatie ook niet. Daarmee voldoet elektriciteitsstation Rhijnspoor aan het voorzorgbeleid van gemeente Amsterdam.
Wat is de 0,4 microtesla contour?
0,4 microtesla is de norm voor langdurig verblijf, die vergelijkbaar is met wonen. Hiervoor geldt een verblijfsduur van circa 14 – 18 uur per dag.
De GGD verwacht geen risico’s voor omwonenden
De GGD verwacht daarom geen risico’s voor de gezondheid van omwonenden van elektriciteitsstation Rhijnspoor. Bekijk hier het GGD-advies.
De GGD voert metingen uit
De GGD kan magneetvelden meten rond het elektriciteitsstation. Dit hebben zij eind 2024 gedaan op verzoek van omwonenden. Op de buitenmuur van het gebouw aan de Eerste Boerhaavestraat zijn toen waardes gemeten tot 255 microtesla. Dit is boven de norm van 100 microtesla voor kortdurende blootstelling.
Op een afstand van 1 meter van het station was de sterkte afgenomen tot 50 microtesla. Op de gevel van de woningen werd de norm van 0,4 microtesla voor langdurende blootstelling niet overschreden.
De GGD verwacht geen gezondheidsrisico’s voor omwonenden, maar Liander neemt wel maatregelen om de overschrijding van 100 microtesla op de buitenmuur aan de Eerste Boerhaavestraat op te lossen. Welke maatregelen dat zijn, wordt nu onderzocht.
Maatregelen bij overschrijding
Als het nieuwe elektriciteitsstation er staat, kan de GGD ook weer metingen doen.
Een aantal buurtbewoners vraagt zich af wat de gemeente doet als blijkt dat de EMV-contour sterker is dan de norm. De gemeente kan Liander geen maatregelen opleggen.
- Als de 100 microtesla norm voor kortdurend verblijf wordt overschreden vraagt de gemeente Liander om maatregelen te nemen om aan de norm te voldoen. Het is aan Liander om te bepalen welke maatregelen genomen kunnen worden om de magneetveldcontour te verkleinen.
- Als blijkt dat ondanks de voorzorgsmaatregelen toch woningen binnen de 0,4 microtesla jaargemiddeld contour vallen, biedt de gemeente maatwerk. Er wordt dan nagegaan of blootstelling binnen de woning beperkt kan worden. In het uiterste geval kan dit betekenen dat de gemeente mensen ondersteunt die willen verhuizen.
Geluid
De transformatoren en ventilatoren van het elektriciteitsstation maken een laag brommend geluid. In onderstaande tabel ziet u een aantal kenmerken van de bestaande en nieuwe situatie die effect hebben op het geluid.
|
Bestaande situatie | ||
|---|---|---|
|
Nieuwe situatie | ||
|
Vermogen |
64 MVA Drie 50/10 kV transformatoren met een vermogen van 32 MVA (megavoltampère). Er staan altijd twee transformatoren aan. De derde transformator is reserve. Het beschikbare vermogen is dus 64 MVA.
|
106 MVA Drie 150/10 kV transformatoren met een vermogen van 53 MVA. Er staan altijd twee transformatoren aan. De derde transformator is reserve Het beschikbare vermogen is dus 106 MVA.
Transformatoren met meer vermogen maken meer geluid. |
|
Behuizing |
Open |
Dicht |
|
Oud versus nieuw |
Oud |
Nieuw |
|
Demping |
Geen |
Dikkere wanden en demping De wanden worden dikker en er wordt demping aangebracht in de ventilatiegangen om het geluid verder te beperken. |
Door deze maatregelen zal het nieuwe elektriciteitsstation niet meer geluid produceren dan het bestaande elektriciteitsstation. Liander laat door een onafhankelijk bureau een geluidsonderzoek uitvoeren om te bepalen of het elektriciteitsstation aan de regels voldoet. Dit wordt gecontroleerd door de gemeente Amsterdam en de Omgevingsdienst.
Geluid meten
Als u vermoedt dat er sprake is van overschrijding van de geluidsnormen en u heeft daar last van, dan kunt u dit bij de gemeente melden. De gemeente controleert bedrijven die overlast veroorzaken.
Verkoopbaarheid van naastgelegen woningen
Als er aantoonbaar sprake is van waardedaling van uw woning door dit project, kunt u aanspraak maken op nadeelcompensatie. Het gaat om een nadeel dat groter is dan normaal en u zwaarder treft dan anderen.
Bent u van plan om uw huis te verkopen? Voorkom dan een in gebreke stelling ná verkoop van de woning door de potentiële koper voor verkoop te informeren over de plannen van de vernieuwing van het elektriciteitsstation. Uit gesprekken in de buurt hebben wij vernomen dat dit ook gebeurd is bij verkoop van de nieuwste panden in de Leeuwenhoekstraat. De aanwezigheid van het elektriciteitsstation is hier in het koopcontract opgenomen.
Ontwerpopgave van de architect
Het programma van eisen bestaat uit eisen en wensen van Liander en uit een bouwenvelop van gemeente Amsterdam. In de bouwenvelop staan de spelregels voor de beeldkwaliteit, de gewenste ruimtelijke kwaliteit en ander beleid dat van toepassing is op deze locatie. De bouwenvelop is afgestemd met de COK (Commissie Omgevingskwaliteit, welstand). Daarnaast hebben we de wensen van buurtbewoners, die we in 2024 hebben opgehaald tijdens de informatiebijeenkomst en in het buurtonderzoek, meegegeven aan de architect.
Welke eisen zijn er en wat betekent dat?
Op de website van de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit leest u meer over de verschillende welstandniveaus en wat deze betekenen.
In de bouwenvelop staan onder meer de volgende punten:
- Het 'Bijzonder welstandsniveau' is van toepassing.
- Bakstenen gevels met zorgvuldige detaillering zijn kenmerkend voor de blokbebouwing in de 19e-eeuwse ring van Amsterdam. Blokbewouwing is een gesloten soort bebouwing, waarbij door het vaststellen van achtergevelrooilijnen, een regelmatige, aaneengesloten binnenruimte verkregen wordt. Vaak wordt deze binnenruimte gebruikt voor een tuin.
- Industriële vormgeving met gebruik van hoofdzakelijk baksteen met verbijzonderingen in de vorm van reliëfs, metselverbanden of afwijkende materialen.
- De gevel van het bestaande elektriciteitsstation aan de Eerste Boerhaavestraat is een referentie voor de nieuwbouw.
- Voor de dichte gevels en de gevels gericht op de openbare ruimte is het van belang om ritme en vlakverdeling aan te brengen.
- De toegangen en hekwerken dienen zorgvuldig en hoogwaardig ontworpen te worden als één architectonisch geheel met de architectuur van het gebouw.
- De hekwerken zijn onderdeel van de rooilijn van het bouwblok. De rooilijn is de grens tussen private en publieke (openbare) grond.
Liander heeft de architect de opdracht te geven voor:
- Een ontwerp voor de buitenkant van het nieuwe elektriciteitsstation.
- Een ontwerp voor de inrichting van het terrein.
- Een afscheiding/hek langs de Deymanstraat en langs de tuinen van de woningen aan de Leeuwenhoekstraat.
Daarnaast onderzoeken we:
- Hoe we het hekwerk van het gebouw aan de Eerste Boerhavestraat kunnen laten aansluiten op het ontwerp van het nieuwe elektriciteitsstation.
- Of we in de openbare ruimte iets terug kunnen doen voor de buurt. In het buurtonderzoek zijn hiervoor verschillende suggesties gedaan: extra (fiets)parkeerplaatsen, speelgelegenheid, uitbreiding van het sport- en recreatieplein aan de Wibautstraat, extra groen. Hierover worden gesprekken gevoerd met de gemeente, want Liander gaat niet over de inrichting van de openbare ruimte.
Wensen en suggesties uit het buurtonderzoek:
|
Groen | |
|---|---|
|
Kan de wens worden verwerkt in het ontwerp? | |
|
Groene gevels
|
Nee. De gemeente stelt eisen aan het ontwerp die passen binnen het stedenbouwkundig plan. Groene gevels komen hier niet in voor. Daarom wordt beplanting aan de gevels niet meegenomen in de ontwerpopgave aan de architect. |
|
Groene daken
|
Ja. Er komt groen (sedum) op het dak van het nieuwe elektriciteitsstation. |
|
Bomen |
Nee. Vanwege de kabels onder de grond worden op het terrein van Liander geen bomen geplant. |
|
Groen op het terrein |
Ja. De architect onderzoekt of er een groene afscheiding kan komen tussen de tuinen van de woningen aan de Leeuwnhoekstraat en het elektriciteitsstation. We onderzoeken of we op sommige plekken van het terrein, bijvoorbeeld aan de randen, halfopen verharding met gras of sedum kunnen realiseren. |
|
Vergroenen gebouw Eerste Boerhaavestraat
|
We onderzoeken of de constructie van het gebouw aan de Eerste Boerhaavestraat het toelaat om groen (sedum) aan te brengen op het dak. |
|
Materiaal |
|
|
Lichte bakstenen
|
Ja. De architect onderzoekt diverse (lichte) kleurstellingen en patronen voor de gevel en het hekwerk. |
| Fijnstof reduceren |
Ja. We realiseren groene (sedum) daken die bijdragen aan de verminderen van fijnstof. Of we ook andere materialen kunnen toepassen die fijnstof reduceren, moet nog blijken in het ontwerpproces. |
| Decoratief patroon |
Ja. Dit is ook een eis van de gemeente. |
|
Ontwerp |
|
| Passend bij de buurt |
Ja. Dit is ook een eis van de gemeente. |
| Open karakter, geen betonkolos |
Ja. Een open en vriendelijk karakter van het hekwerk is onderdeel van de architectonische uitwerking. |
|
Kunst
|
Liander onderzoekt samen met de architect of hier mogelijkheden voor zijn in het ontwerp. |
|
Zonnepanelen
|
Nee. Liander is door de gemeente verzocht de mogelijkheden voor groene daken te onderzoeken. Omdat we geen combinatie van groen en zonnepanelen aanbrengen, plaatsen we geen zonnepanelen. |
| Warmte teruggeven |
Nee. De hoeveelheid warmte die vrijkomt is beperkt en van lage temperatuur. Daarnaast mag Liander als netbeheerder geen warmte verkopen. |
|
Terrein |
|
|
Waterberging
|
Ja. Er wordt gekeken naar zowel het huidige als het toekomstige bebouwd oppervlak en de afvoer van hemelwater en waterberging op het terrein. We onderzoeken welke maatregelen genomen kunnen worden om wateroverlast te voorkomen. In het ontwerp zijn groene daken meegenomen. Daarnaast onderzoeken we of we op een aantal plekken, bijvoorbeeld aan de randen, halfopen verharding met gras of sedum kunnen realiseren. |
| Insectenhotel |
We onderzoeken of hier mogelijkheden voor zijn op het terrein. |
|
Verlichting
|
Het terrein wordt niet permanent verlicht. Alleen als er een technicus op het elektriciteitsstation komt, gaat de oriëntatieverlichting aan, eventueel gecombineerd met extra licht om de werkzaamheden uit te kunnen voeren. |
| Grotere tuin Leeuwenhoekstraat |
Nee. We onderzoeken wel of op het terrein van Liander, naast een nieuw hekwerk, een groene afscheiding kan komen tussen de tuinen en het elektriciteitsstation. |
|
Veiligheid openbare ruimte Verlichting
|
In het ontwerp houden we rekening met veiligheid. Om inbraak te voorkomen, komen er geen deuren in het gebouw aan de straat. Met een open hekwerk en een verbijzondering in het metselwerk, maken we het gebouw minder aantrekkelijk voor graffiti. Extra maatregelen in de openbare ruimte om de veiligheid in de buurt te vergroten, bespreken we met de gemeente. Liander gaat niet over de inrichting van de openbare ruimte. |
Participatie over het ontwerp
De participatieruimte is zeer beperkt. Het ontwerp voor het elektriciteitsstation moet voldoen aan:
- de eisen en wensen van Liander voor techniek, veiligheid en beheer.
- de bouwenvelop die is opgesteld door de gemeente Amsterdam.
- het beleid en de regels voor onder meer elektromagnetische velden (EMV) en geluid.
- de kwaliteitsstandaard van de gemeente Amsterdam. Dit wordt getoetst door de Commissie Omgevingskwaliteit (COK/welstand).
We doen ons best om zoveel mogelijk wensen van de omwonenden in het ontwerp mee te nemen. Uiteindelijk kiest Liander het eindontwerp waarmee zij de vergunning aanvraagt.
Welke invloed hebben omwonenden op het ontwerp?
- Tijdens de informatiebijeenkomst op 2 oktober 2024 konden bezoekers met de architect in gesprek over het ontwerp en suggesties achterlaten voor het gebouw en het hekwerk.
- In het buurtonderzoek dat is uitgevoerd door Bureau Bewonerszaken konden buurtbewoners suggesties doen voor het ontwerp. Liander heeft deze meegegeven aan de architect.
- Tijdens de bijeenkomst op 16 april presenteert de architect schetsen van het ontwerp. Daarbij vertellen we welke wensen wel en niet in het ontwerp zijn meegenomen. Omwonenden krijgen de gelegenheid om te reageren op te schetsen van de architect.
- Als het ontwerp gereed is, laten we dit aan de buurt zien. Omwonenden hebben dan geen invloed meer op het ontwerp.
- Op basis van het definitieve ontwerp vraagt Liander een omgevingsvergunning bouw aan. Als deze vergunning ter inzage ligt, kunnen omwonenden bij gemeente Amsterdam bezwaar maken tegen het verlenen van de vergunning.
Werkzaamheden en overlast
De vernieuwing van het elektriciteitsstation brengt overlast met zich mee. Er komt groot transport aan te pas en er kan geluidsoverlast ontstaan door de sloop en bouwwerkzaamheden. Tegelijkertijd doet Liander er alles aan om de overlast zoveel mogelijk te beperken.
In het buurtonderzoek zijn veel vragen gesteld over de werkzaamheden en mogelijke overlast. We kunnen u nu nog niet vertellen wanneer welke werkzaamheden gaan plaatsvinden en wat u hiervan kunt merken. We informeren u als hierover meer duidelijkheid is.
In algemene zin kunnen we zeggen dat:
- u niet de hele bouwperiode overlast ervaart. Een deel van de bouwwerkzaamheden vindt binnen plaats, waardoor de buurt hier minder van merkt.
- Liander overlastbeperkende maatregelen neemt (waaronder trillingsarm boren) en er alles aan doet om de kans op schade te verkleinen.
- u vooraf inzicht krijgt in de bouwplanning. We werken in uw leefomgeving, het is dus belangrijk dat u weet wat, wanneer gebeurt. We informeren u op tijd via de Bouwapp en andere kanalen en we organiseren mogelijk contactmomenten op locatie.
- veiligheid voorop staat. We bouwen in de drukke binnenstad en zijn ons ervan bewust dat de transportbewegingen met groot vervoer een risico met zich meebrengen. Tijdens deze bewegingen doen we er alles aan om dit veilig te laten verlopen. We zetten verkeersregelaars in en zullen het gebruik van dit grote transport op tijd communiceren.
- we werkzaamheden combineren: wanneer wij de straat openmaken voor de kabels, geven we dit aan bij de collega’s van de riolering, gasleidingen en waterleidingen. Zo kunnen de werkzaamheden op hetzelfde moment aangepakt worden.