Maatschappelijk prioriteren bij congestie

Voor klanten die binnen bepaalde maatschappelijke kaders vallen is het mogelijk om voorrang te krijgen bij het toewijzen van transportcapaciteit. Dit zijn bijvoorbeeld ziekenhuizen, scholen en waterschappen. Dit besluit heeft de Autoriteit Consument & Markt (ACM) op 18 april 2024 genomen.

Wat is maatschappelijk prioriteren? 

Wie als eerste transportcapaciteit aanvraagt, komt bovenaan op de wachtlijst. Als gevolg van de congestieproblemen op het net leidt dit soms tot maatschappelijk onwenselijke situaties, doordat we bijvoorbeeld een ziekenhuis geen transportcapaciteit kunnen bieden, omdat andere organisaties eerder hun aanvraag hebben ingediend. Om dit zoveel mogelijk te voorkomen, heeft de overheid kaders opgesteld. Deze kaders noemen we maatschappelijk prioriteren. 

Valt u binnen de maatschappelijke kaders, dan krijgt u voorrang op partijen die niet binnen deze kaders passen en komt u hoger op de wachtlijst. Wanneer u niet in aanmerking komt voor prioritering, dan kan het mogelijk langer duren voordat u aan de beurt bent. 

Maatschappelijk prioriteren heeft pas effect op het moment dat er transportcapaciteit te verdelen is. Het probleem van te weinig capaciteit op het elektriciteitsnet blijft bestaan. Dit betekent dat het nog steeds jaren kan duren voordat u in aanmerking komt voor transportcapaciteit. Wanneer u prioriteit heeft gekregen voor transportcapaciteit, betekent dit niet automatisch dat u ook voorrang krijgt bij het uitvoeren van de werkzaamheden die nodig zijn voor het aansluiten. Hiervoor is op dit moment de gemiddelde wachttijd 2 jaar.  

Wie komt hiervoor in aanmerking? 

Er zijn 3 categorieën klanten die voorrang kunnen krijgen bij het verdelen van transportcapaciteit. Binnen de categorie geldt dat de aanvraagdatum voor prioriteit gelijk is aan de aanvraagdatum van de transportcapaciteit. Dit betekent wanneer u als eerste transportcapaciteit heeft aangevraagd, u bovenaan op de wachtlijst van die categorie staat. Klanten uit categorie 1 gaan voor klanten uit categorie 2 en categorie 2 heeft voorrang op categorie 3. De datum van de initiële transportaanvraag is hierbij leidend. De categorieën en de volgorde van prioriteit op de wachtlijst zijn:

1. Congestieverzachters
Klanten in deze categorie zorgen voor vermindering van netcongestie. Deze klanten zorgen nadat ze zijn aangesloten voor extra transportcapaciteit voor andere klanten of autonome groei op ons elektriciteitsnet. Dit geldt voor zowel verbruik als voor teruglevering.

Lees meer over de voorwaarden voor congestieverzachters.

2. Veiligheid 
In deze categorie zijn 6 subcategorieën bepaald. Dit zijn noodhulp, politie en defensie, veiligheidsdiensten, justitie en gevangeniswezen, waterbeheer en acute gezondheidszorg. Dit geldt alleen voor verbruik en niet voor teruglevering.   

3. Basisbehoeften 
In deze categorie zijn 5 subcategorieën bepaald. Dit zijn drinkwatervoorzieningen, onderwijs, warmtevoorzieningen, gasnetten en woningbouw. Dit geldt alleen voor verbruik en niet voor teruglevering. Op dit moment sluiten we woningbouw kleinverbruik in principe altijd aan en komen deze aanvragen dus niet op de wachtlijst. Maatschappelijk prioriteren heeft voor deze aanvragen dan ook geen effect.

U maakt alleen aanspraak op prioriteit als de aangevraagde transportcapaciteit daadwerkelijk gebruikt wordt voor een wettelijke taakuitoefening. Zo moet de brandweer aangevraagde transportcapaciteit daadwerkelijk gebruiken voor zijn hoofdtaak als brandweer. De brandweer krijgt bijvoorbeeld geen prioriteit voor de verduurzaming van faciliteiten. 

In onze checklist bekijkt u of uw organisatie in aanmerking komt voor maatschappelijk prioriteren en welke documenten er aangeleverd moeten worden.

Hoe kunt u maatschappelijke prioriteit aanvragen? 

1. Bereid uw aanvraag voor

Het indienen van uw aanvraag kunt u zelf voorbereiden. U kunt uitzoeken of u tot een van de categorieën behoort. Voor de subcategorieën binnen categorie 2 en 3 wordt gebruik gemaakt van de SBI-codes (Standaard Bedrijfsindeling voor activiteiten van een onderneming) van de KvK. Deze code moet overeenkomen met de SBI-code waarmee u bent ingeschreven. Voor enkele (sub-)categorieën geldt geen SBI-code. Voor categorie 2 en 3 kunt u de bewijsdocumenten die u moet aantonen alvast verzamelen. Voor beide categorieën heeft u een bestuursverklaring nodig (Voorbeeld bestuursverklaring). De overige bewijsstukken kunnen per categorie verschillen. Wanneer u denkt in aanmerking te komen voor prioritering, dan kunt u dat bij ons aanvragen. Is dit niet het geval, dan heeft het geen zin om prioriteit aan te vragen. 
Bekijk of u in aanmerking komt voor maatschappelijke prioriteit en welke documenten u moet aanleveren.

2. Aanvraag indienen 

Uw aanvraag moet gekoppeld zijn aan de aanvraag voor transportcapaciteit waarmee u op de wachtlijst staat. Heeft u een bestaande aansluiting? Dan doet u dat via Mijn Liander. Voor een nieuwe of wijziging van uw aansluiting doet u dit via Mijnaansluiting. Heeft u al een aanvraag gedaan voor een nieuwe of wijziging van uw aansluiting? Doe dan de aanvraag via ons webformulier. Lever bij uw aanvraag voor categorie 2 en 3 de benodigde bewijsstukken aan.

3. Beoordeling 

Wij beoordelen uw aanvraag. Voor categorie 1 beoordelen we of u aan de criteria voor congestieverzachter voldoet. Voor categorie 2 en 3 beoordelen wij uw bewijsstukken. De beoordeling van congestieverzachters moeten wij in sommige gevallen met andere netbeheerders afstemmen, omdat bij bijvoorbeeld bovenliggende netcongestie ook de landelijke netbeheerder akkoord moet geven. Voldoet u aan de criteria en zijn de afgesproken maatregelen daadwerkelijk congestieverzachtend? Dan maken we contractuele afspraken met u om de congestieverzachtende maatregelen vast te leggen. 

4. Reactie aanvraag 

  • Categorie 1
    Er is geen vaste reactietermijn. Voor klanten in deze categorie is een zorgvuldige analyse van de netsituatie en uw kenmerken nodig. Voldoet uw aanvraag aan de criteria? Dan leggen wij met u afspraken in een contract vast die bijdragen aan de congestievermindering. Voor congestieverzachters geldt dat de aanvraag pas wordt goedgekeurd, nadat de afspraken voor congestiemaatregelen zijn vastgelegd in een contract.
  • Categorie 2 en 3
    U ontvangt binnen 20 werkdagen een reactie van ons. Voldoet uw aanvraag aan de criteria, dan komt u hoger op de wachtlijst. Uw positie op de wachtlijst kan nog veranderen, zodra een andere organisatie in uw regio een hogere prioritering krijgt dan u. Wanneer uw aanvraag niet aan de criteria voldoet, komt u niet in aanmerking voor prioritering. Blijken uw stukken voor bewijslast niet volledig of voldoen ze niet aan de eisen? Ook dan wordt uw aanvraag afgewezen en kunt u een nieuwe aanvraag indienen waarbij u opnieuw alle bewijsdocumenten moet aanleveren.

Meer weten?