Thuisbatterij en de energietransitie
De energietransitie is in volle gang. Het Nederlandse energiesysteem maakt een grote verandering door met steeds meer stroom uit duurzame bronnen zoals wind en zon. Deze bronnen zijn afhankelijk van het weer en leveren niet altijd energie wanneer we die nodig hebben. Daarom is flexibiliteit in het energiesysteem cruciaal. Is de thuisbatterij dan de oplossing?
De thuisbatterij kan een oplossing bieden, maar is op dit moment nog een grote investering voor consumenten. Thuisbatterijen kunnen een deel van de flexibiliteit leveren door duurzame energie op te slaan en te gebruiken op momenten van hoge vraag. Dit helpt om de balans tussen vraag en aanbod gelijk te houden. In de meeste gevallen helpt dit het stroomnet. De piekbelasting op het stroomnet wordt verminderd en spanningsproblemen en overbelasting voorkomen.
Maar er zijn ook momenten dat de thuisbatterijen stroom afnemen als er juist een tekort dreigt, of terug leveren als er al een overschot is. Dat kan problemen veroorzaken. Met name als er in één wijk veel huishoudens met een batterij zijn die gebruikt worden voor energiehandel.
Flexibele opslag vs verdienmodel energie verhandelen
Consumenten kopen thuisbatterijen om verschillende redenen:
- Om meer van hun eigen opgewekte zonne-energie te gebruiken, gedreven door duurzaamheid of de wens om onafhankelijk te zijn. Op dit moment kan deze thuisbatterij nog niet terugverdiend worden. Met het wegvallen van de salderingsregeling komt een lange terugverdientijd in beeld.
- Om geld te verdienen door energie te verhandelen via een dynamisch energiecontract. Deze thuisbatterij kan al terugverdiend worden. Dit is wel erg onzeker omdat over enkele jaren grootschalige opslagsystemen een groot deel van deze markt zullen invullen.
Deze insteken leiden elk tot een ander laad- en ontlaad gedrag van de batterij.
Flexibiliteit en drukte op het net
Flexibiliteit is heel belangrijk om het aanbod van duurzame energie af te stemmen op de vraag. Thuisbatterijen helpen hierbij door energie op te slaan wanneer er een overschot is en deze te gebruiken, of op het net te zetten, tijdens piekuren. Op sommige momenten is de productie alleen zo hoog dat de stroomprijzen ook laag zijn als er een piek is in afname. Thuisbatterijen die dan willen handelen vergroten dan de regionale piek waardoor de drukte op het net: congestie, regionaal toeneemt. Dit komt gelukkig nu nog heel weinig voor. Het is de verwachting dat dit fenomeen na 2030 vaker zal optreden door een grote groei van met name wind op zee.
Koers thuisbatterijen
Maar wat als de flexibiliteit van thuisbatterijen nou slim ingericht kan worden? Dan kunnen thuisbatterijen ook helpen om de congestie te helpen verminderen. Hiervoor voorziet Liander de volgende koers en de te nemen maatregelen:
- Een publiek communicatieprotocol voor thuisbatterijen zodat marktpartijen kunnen helpen om congestie op te lossen. Uitgangspunt is dat de gebruiker zelf het beheer houdt met wie informatie wordt gedeeld. In het geval de leveringszekerheid toch in gevaar komt, kan de netbeheerder thuisbatterijen die handelen kortstondig beperken.
- Een propositie ten behoeve van eigenaren om bij te dragen aan het reguliere congestiemanagement. Met Zonneplan verkent Liander inmiddels de mogelijkheden.
- Onderzoeken hoe een lager nettarief op momenten van lage netbelasting en een hoger tarief op momenten van hoge netbelasting de netimpact kan verkleinen (tijdsafhankelijk nettarief). Zo wordt het aantrekkelijker om opgewekte zonne-energie zelf te gebruiken.
- Een goed nageleefde registratie van thuisbatterijen (energieleveren.nl). Zo ontstaat beter inzicht en kan congestiemanagement slimmer aangepakt worden. In sommige gevallen kunnen eigenaren de BTW terugkrijgen van hun thuisbatterij. Een registratiebewijs is dan een vereiste bij een verzoek tot BTW-teruggave.