Energietransitie

BalansWijk moet stroomverbruik nieuwbouwwijken reduceren

Onlangs introduceerde netbeheerder Liander ‘De BalansWijk’. Met De BalansWijk wil Liander samen met partijen in de bouw- en vastgoedsector onderzoeken hoe woningbouwprojecten, ondanks de drukte op het elektriciteitsnet, kunnen worden versneld. De ambitie is om een woonwijk te bouwen die grotendeels in de eigen elektriciteitsvoorziening kan voorzien en waarvoor het elektriciteitsnet niet hoeft te worden uitgebreid. Op een drukbezochte startbijeenkomst zijn de eerste stappen gezet om dit initiatief verder te brengen.

21 december 2023
Straat rijtjeshuizen met zonnepanelen. Voor de huizen staan auto's op de oprit. er fietsen twee fietsers in beeld

De ambities voor nieuwe woonwijken zijn groot. Veel gemeenten hebben woningbouwplannen die vrijwel allemaal aardgasloos worden opgeleverd. Dit betekent dat deze woningen ongeveer vier keer zo veel elektriciteit nodig hebben dan woningen op aardgas. Niet alleen om te verwarmen met een warmtepomp, maar ook omdat deze woningen vaak zonnepanelen hebben die elektriciteit deels terugleveren aan het elektriciteitsnet. Steeds vaker worden ook direct oplaadmogelijkheden voor de elektrische auto gerealiseerd.

Druk op elektriciteitsnet verlagen

Plannen voor nieuwe woningen leggen een zware last op het elektriciteitsnet. Een net dat oorspronkelijk niet is ontworpen voor het hoge verbruik van elektriciteit en het terugleveren daarvan. Het elektriciteitsnet moet op veel plaatsen dan ook worden uitgebreid om zo voldoende elektriciteit te leveren voor alle woningbouwplannen. Daarnaast is het noodzakelijk om de vraag naar elektriciteit zo laag mogelijk te houden.

Met de BalansWijk wil Liander een bijdrage leveren aan het ontwerpen van een wijk waar het verbruik van elektriciteit en het opwekken daarvan met elkaar in balans komt. Daardoor is netuitbreiding niet (meer) nodig is. Voor dit vraagstuk zijn veel verschillende partijen nodig, zoals aannemers, netbeheerders, architecten, industriële bouwers, beleggers, ontwikkelaars, installateurs, overheden, innovators, woningcorporaties en natuurlijk de toekomstige bewoners van de woningen.

Geslaagde kick-off

Tijdens de startbijeenkomst kwam een groot aantal organisaties bij elkaar om vorm te geven aan de BalansWijk. De grote opkomst en diversiteit van deelnemers gaf aan dat het onderwerp leeft en een initiatief als de BalansWijk nodig is. Tegelijk werd duidelijk dat het ontwikkelen van een BalansWijk een complex vraagstuk is. Met elkaar zijn eerste ideeën uitgewisseld over ieders belang en de bijdrage die geleverd kan worden om de BalansWijk te realiseren.

Deelnemende organisaties zijn erg enthousiast over het concept. Zoals de gemeente Almere en VolkerWessels iCity.

“Net zoals andere gemeenten heeft de gemeente Almere een hoge woningbouwambitie. Met de huidige drukte op het stroomnet is dit een enorme uitdaging. Daarom vinden wij het belangrijk om samen met partijen uit de bouw- en vastgoedsector te onderzoeken hoe het wel kan. Samen een BalansWijk realiseren die zo min mogelijk stroom van het net vraagt past daarbij”, Alexander Sprong, wethouder gemeente Almere. Eén van de deelnemende organisaties aan de BalansWijk.

“De inzet van aanstuurbare apparaten in huis, zoals een warmtepomp, is van groot belang om het energieverbruik in een nieuwbouwwijk gelijkmatiger te verdelen en het gebruik van energie beter aan te passen op het aanbod. Hierdoor zijn nieuwbouwwoningen minder afhankelijk van het elektriciteitsnet en kunnen we blijven bouwen. Daarnaast maakt geautomatiseerde platformtechnologie dit mogelijk zonder afbreuk te doen aan het comfort bij de eindgebruikers”, Ronnie Groenewold, manager innovatie bij VolkerWessels iCity.

Vervolgstappen

Het is de intentie dat de BalansWijk uiteindelijk ook echt wordt gebouwd. Met de deelname van de gemeente Almere is er een locatie voor een wijk die als basis kan dienen. Bedoeling is dat dergelijke wijken uiteindelijk in heel Nederland gebouwd worden. Van de aanwezige organisaties was het overgrote deel bereid om met elkaar een volgende stap in deze ontwikkeling te zetten. In een vervolgbijeenkomst zal de exacte probleemstelling scherp worden gemaakt. Op basis daarvan worden (mogelijke) oplossingen uitgewerkt.

Deelnemers de BalansWijk

De BalansWijk wordt in opdracht van Liander begeleidt door Esti, die met de open innovatie aanpak consortia ontwikkelt rond innovatiesamenwerking. De deelnemende organisaties zijn: gemeente Almere, architectuurcentrale/TU Delft, Van Ommeren architecten, Nijhuis Bouw, Bouwgroep Dijkstra Draisma, Hemubo, VolkerWessels iCity, VanWonen, Bouwinvest, Rabo Smart Builds, de Alliantie, Newton Energy Solutions, Itillity, Innovattic, Linthorst techniek, Lyv Energie Management Solutions, Luxxor Sustainable Drainsystems, Iwell, Staqx, Er-varen, BREiNN, J-OB, O Nexus, Wocozon en Stedin.